تعليم و تربيت يكى از وظايف مهمى است كه حاكميت عموما و امامت خصوصا به‏عهده دارد. همچنان‏كه اشاره شد امام على ـ عليه‏السلام ـ در منشور حكومتش (عهدنامه مالك اشتر) يكى از اهداف حاكميت خود را استصلاح مردم (تعليم و تربيت) مى‏داند و در مورد ديگر، يكى از حقوق مردم را تعليم و تربيت آنها بيان مى‏فرمايد:

شما را تعليم دهم تا نادان نمانيد، و آداب آموزم تا بدانيد. ⁽³²⁾ سخن زير نيز بر همين واقعيت دلالت دارد: امام على ـ عليه‏السلام ـ آن‏گاه كه از جهاد فارغ مى‏گشت، به تعليم مردم و قضاوت ميان آنها مى‏پرداخت. ⁽³³⁾ بديهى است كه رويكرد تعليم و تربيت در عصر امام على ـ عليه‏السلام ـ به آموزه‏هاى تربيتى، سياسى، اجتماعى و اخلاقى است و در آن عصر، مبارزه با جهل، كوته‏بينى، ظاهرنگرى، سطحى‏نگرى و ساده‏لوحى اجتماعى كه زمينه آسيب‏پذيرى جامعه را فراهم مى‏آورد، مسأله حياتى و سرنوشت‏ساز بوده است. واژه «استصلاح» نيز ناظر به همين ضلع از آموزش است.

تعلیم و تربیت یکى از وظایف مهمى است که حاکمیت عموما و امامت خصوصا به‏عهده دارد. همچنان‏که اشاره شد امام على ـ علیه‏السلام ـ در منشور حکومتش (عهدنامه مالک اشتر) یکى از اهداف حاکمیت خود را استصلاح مردم (تعلیم و تربیت) مى‏داند و در مورد دیگر، یکى از حقوق مردم را تعلیم و تربیت آنها بیان مى‏فرماید:

شما را تعلیم دهم تا نادان نمانید، و آداب آموزم تا بدانید. ⁽³²⁾ سخن زیر نیز بر همین واقعیت دلالت دارد: امام على ـ علیه‏السلام ـ آن‏گاه که از جهاد فارغ مى‏گشت، به تعلیم مردم و قضاوت میان آنها مى‏پرداخت. ⁽³³⁾ بدیهى است که رویکرد تعلیم و تربیت در عصر امام على ـ علیه‏السلام ـ به آموزه‏هاى تربیتى، سیاسى، اجتماعى و اخلاقى است و در آن عصر، مبارزه با جهل، کوته‏بینى، ظاهرنگرى، سطحى‏نگرى و ساده‏لوحى اجتماعى که زمینه آسیب‏پذیرى جامعه را فراهم مى‏آورد، مسأله حیاتى و سرنوشت‏ساز بوده است. واژه «استصلاح» نیز ناظر به همین ضلع از آموزش است.

اداره حکیمانه جامعه آن روز که در آن سطح از روابط اجتماعى ـ اقتصادى بودند، همین نوع تعلیم و تربیت را مى‏طلبید؛ ولى در عصر حاضر، نهاد تعلیم و تربیت باید جهت «استصلاح» و پیشرفت فرهنگى مردم ـ افزون بر رشد فرهنگ عمومى و تقویت وفاق اجتماعى و محو آسیب‏هاى گوناگون اجتماعى ـ به آموزش و فرادهى مهارت و فن نیز بپردازد.

یکى از زیر ساخت‏هاى مهم و سرنوشت‏ساز اشتغال و تولید، تربیت نیروى انسانى کارآفرین است. هر مقدار که نظام تعلیم و تربیت پیشرفته‏تر باشد، استعدادهاى مختلف افراد جامعه شکوفاتر، و درنهایت کارآفرینى و ایجاد شغل‏هاى کیفى و جدید بیش‏تر خواهد بود. به دیگر سخن، محرک اساسى توسعه جامع و همه جانبه در جامعه، توسعه نیروى انسانى آن جامعه است و بار سنگین این توسعه بر دوش نظام تعلیم و تربیت است که در جاى مناسب خود مى‏باید مورد بحث قرار گیرد. آنچه که در این‏جا مهم است و باید بدان توجه شود، این است که در منشور حکومت امام على ـ علیه‏السلام ـ به این اصل که هر کارى را باید به کسى دارد که داراى تجربه لازم آن است، تصریح شده است. در واقع همان توان و مهارت کارى مورد توجه و توصیه آن حضرت بوده است: و عاملانى این چنین را در میان کسانى جو، که تجربت دارند و حیا، از خاندان‏هایى پارسا که در مسلمانى قدمى پیش‏تر دارند. ⁽³⁴⁾ در واقع کارگزارانى مى‏توانند مسئولیت مدیریت را به‏عهده گیرند که هم تجربه کارى دارند وهم صداقت و درستکارى.

imamalinet.net